“O,
atasının çok alkışını aldı!”
Hayırlı bir
evlad, ömrü boyunca atalarına hizmet etmiş, hayır dualarını almış…
İşte böyle
birinden bahsederken insanlarımız daha düne kadar “O iyi bir insan, hayırlı
evlat. Atasının çoook alkışını aldı! derlerdi.
Alkış hayır
duası anlamında kullanılırdı. Padişahın alkışı: “Padişahım çok yaşa! demekti.
Değişimden
dilimiz de çok pay aldı. Belki en fazla etkilenen değerlerimizden oldu.
Vakti ile
Nijerya’da idik. Kutlu Doğum münasebetiyle koca bir salonda rengarenk giysileri
ile kadınlı erkekli büyük bir kalabalık içinde biz de Türkiye’den giden yirmi
kadar arkadaş bir arada oturuyorduk. Bir konuşma sonlanmıştı ve biz doğal bir
tavırla alkışa koyulduk. Fakat bir baktık ki koca salonda bizden başka
alkışlayan yok. Biz adeta bir ada gibi farklı idik ve dikkatleri üzerimize
çekmiştik. Yanımızdaki bir avukata sorduk. “Ne yanlış yaptık” diye. Dedi: “Tasfîk
yani el çırpma yok, onun yerine takdirinizi göstermek için Süphanallah,
Allahuekber demek var”. Demek orada alkış hâlâ sözle yapılıyordu.
Oysa bizim
hayır duası anlamındaki alkış takdir nişanesi olarak el çırpmaya dönüşmüştü. Dünya
artık birleşik kaplar gibi idi. Bazı şeyler giderek benimsenen ortak bir
kültüre dönüşüyordu.
Bence
bunlar birer araç önemli olan
takdirimizi ifade etmekse bunun sözle ya da sesle ya da bir hareketle yapılması
çok da önemli değil.
Ben
sınıflarımda ders anlatırken bir soru karşısında sınıftan hiçbir sesin
çıkmadığı bir anda güzel bir cevap veren öğrenciyi alkışlatıyorum. Bu benim
hoşuma gidiyor. O takdiri hak eden öğrenci de bundan haz alıyor. Hem de sınıfın
havası bir anda değişiyor. İyi değil mi?
Ha bu arada
alkışın karşıt anlamının “KARGIŞ” olduğunu da biliyor muydunuz? Doğrusu ben
onun kullanılışını hiç duymadım. Ama yine de kelime dağarcığınızda bir
zenginlik olsun diye öğrenmemizde yarar var.
Bazı yerlerde (Amasya) "karış verme" şeklinde yumuşatıldığı da söz konusu imiş.
Bazı yerlerde (Amasya) "karış verme" şeklinde yumuşatıldığı da söz konusu imiş.
İşte iki
örnek, hem de tap taze:
Alma sakın
kimseden kargışın iste helallik her nefeste
Hak ettiysen
bil ki çekersin maazallah aheste aheste
Yapmayasın
bile bile bir yanlış
Asude olsun
daim ömrün yaz kış
İncitme
atan al duasın
Alkışa dönsün
cümle kargış
18.04.2012
Garibce
'Toz konmasın sakın sana,
YanıtlaSilHakkı geçer halkın sana..
Gücenmesin yakın sana,
Uzak senden incinmesin..!'
Rabbimiz 'gargış'alanlardan eylemesin..!
Muhterem Hocam, KARGIŞ kelimesi bizim Azerice hala kullanılıyor. QARĞIŞ şeklinde okunur.
YanıtlaSilAdsız bir yorum yaptı:
YanıtlaSil'Toz konmasın sakın sana,
Hakkı geçer halkın sana..
Gücenmesin yakın sana,
Uzak senden incinmesin..!'
Rabbimiz 'gargış' alanlardan eylemesin..!