Sakla
samanı gelir zamanı!
قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ لِرَجُلٍ وَهُوَ يَعِظُهُ : اغْتَنِمْ خَمْسًا قَبْلَ خَمْسٍ : شَبَابَكَ
قَبْلَ هَرَمِكَ ، وَصِحَّتَكَ قَبْلَ سَقَمِكَ ، وَغِنَاكَ قَبْلَ فَقْرِكَ ، وَفَرَاغَكَ
قَبْلَ شُغْلِكَ ، وَحَيَاتِكَ قَبْلَ مَوْتِكَ.
السنن الكبرى
للنسائي
Hz. Peygamber (sav) bir adama öğüt vererek şöyle
buyurdu:
“Beş şey gelip çatmadan beş şeyinin
kıymetini bil:
1. İhtiyarlıktan önce gençliğinin,
2. Hastalıktan önce sağlığının,
3.Yoksulluktan önce varlığının,
4. Meşguliyet anı gelmeden önce boş vaktinin,
5. Ölüm gelmeden önce hayatının.”
Yukarıdaki hadiste anlatılan anlama uygun olarak
dilimizde yerleşik bir atasözümüz var. “Sakla samanı gelir zamanı” diye. Bu söz
genellikle saman örneğinden hareketle önemsiz de olsa bir şeyi ziyan etme
sakla, bakarsın bir gün lâzım olur şeklinde anlaşılmaktadır. Hatta bildiğimiz
hayvan yiyeceği saman olduğuna dair öyküler de yakıştırmışlar. Bir kadın bolluk
yıllarında samanı saklamış kıtlık senesi olunca onları satmış ve Karaman'ın Ayrancı ilçesinde Selçuklulardan kalma Atlas Hanı işte onun
parasıyla yaptırmış. Bu söz de işte o olaya sebep söylenmiş. Uymuyor da değil
hani…
Ancak sözün gerçek anlamı öyle değildir. Burada aslen
Farsça olan سامان sâmân “bir kimsenin varı-yoğu, serveti” anlamındadır
ve biraz farklı telaffuz edilir “Sakla sâmânı gelir zamânı!” şeklinde.
Şahit:
Söyler derviş Yunus servet-i saman
Tahtı tacı aldı gitti Süleyman
Lokmanlar derdine olmadı derman
O da kurtulmadı ecel elinden
Tahtı tacı aldı gitti Süleyman
Lokmanlar derdine olmadı derman
O da kurtulmadı ecel elinden
Servet ü
sâmân dileklerimle!
12.04.2012
Garibce
'Sakla sâmân'ı,değindiğiniz anlamın yanında,'infak'ı engelleme anlamına gelebilecek bir anlayışı ifade için de söylenmiş olabilir mi?
YanıtlaSil