Evlilikte kültürel farklılıklar: Bardağı taşıran son damla!

Dün bir jüri vesilesiyle hocalarımızla bir arada idik. Adaya sorulan sorular arasında gayri Müslimlerle evlilik de vardı. Malum Hz. Ömer özellikle yönetici konumunda olan Müslümanların gayri müslim kadınlarla evlenmesini –kitâbi olması halinde caiz olmasına rağmen- pek hoş karşılamamıştı.

Öyle ya bunca kara kuru Müslüman kadını varken herkes alımlı, bakımlı kadınlara heveslenirse akıbetimiz ne olurdu? Laf arasında sevgili hemşerim İsmail Cebeci Muhammed Savaş hocadan bir hikmetli ve de tecrübeyle söylenmişe benzer bir söz aktardı. Garibce olarak da hemen biz jüri akabinde paylaşıverdik.

An İsmail Cebeci an Muhammed Savaş hafızahullah ennehû kâle:

Men lem yetezevvec min milletihi mâte bi 'ılletihî

Garibce olarak biz de kendi meşrebimizce tercüme ettik ve bir de yorum ekledik:

Kim evlenmezse kendi milletinden

Ölmeyi göze alsın illetinden

Yorum da şöyle:

Bu hikmeti gel sen iyi anla

Farklılıklar olur hem de yığınla

Olmasa da sebep ayrılığa

Namzettir olmaya her biri

Bardağı taşıran son damla!

Kaderdir, yazgıdır diyeceğimiz bir şey yok.

Ama yine de bize düşeni yerine getirmede dikkatli olmak gereği var.

Ayrı ayrı dinlerden olanları bırakın aynı milletten ama memleketleri farklı olanların evlenmelerinde bile sorunlar çıkıyor. Olmuşa bir şey diyemeyiz ama olacak olanlarla ilgili konuşacaksak –“Aman çocuklar, eşlerinizi kendi kültür havzanızdan seçin!” falan demeliyiz, öğütlerimizi öyle vermeliyiz.

Efendim, kültür farklılıkları türünden şeyler evliliklerin olmasına ya da mevcut evliliklerin yıkılmasına sebep olabilir mi? Elbette bu gibi şeyler tek başına yeterli bir sebep değildir, ama bunların her biri bardağı taşırma potansiyelini haiz son damla olabiliyor. Yani ufak tefek ayrılıklar, zevkler, renkler, tercihler, alışkanlıklar konusundaki farklılıklar… zamanla üst üste birikiyor birikiyor, en sonunda da basit bir mesele yüzünden bardak taşıyor.

Bu gerçeklikten bakarak bizim fıkıh diyor ki evlilikte kefaet yani denklik de şart olmalı. Oysa Allah herkes eşit diyordu. Eşit eşit olmaya ama aynı kültür havzasının çocukları birbirine daha bir eşit oluyor galiba!

Dozunu kaçırmadan! Ama tekrar edelim ki yazgı daha ortaya çıkmadan. Yol alınmadan. Ama belli bir yol alınmış ve dönüşü devamdan daha çok zarar verici hal almışsa o zaman da sayfanın öbür yüzünden okuruz:

“İgteribû velâ tudvû!” Uzak evlilikler yapın, nesliniz cılız olmasın, gürbüz olsun!

Dua ile!

24.03.2017

GARİBCE