Bugün Mustafa Fayda
hocam aradı. Bir televizyon konuşmamız sırasında benim sünnetin işlevlerinden
olmak üzere beş T formülü ile özellikle de hepsinin amacı mahiyetinde olan
Tezkiye’den bahsettiğimi görmüş ve çok heyecanlanmış. Fakihler neden bundan
bahsetmezler diye hayıflanıyor. Bizden duyması sürpriz olmuş.
Tezkiye arınmak
demektir. İnsan oğlu ağırlıklarından arındıkça yücelir ve kurtuluşa erer. Nitekim
Allah Teâlâ bunu şöyle buyurur:
قَدْ اَفْلَحَ مَنْ تَزَكّٰىۙ وَذَكَرَ
اسْمَ رَبِّه۪ فَصَلّٰىۜ
"Doğrusu arınan ve rabbinin adını anıp namaz kılan felaha
ermiştir." (A'lâ 87/14-15)
Felah,
korktuğumuzdan emin, umduğumuza nail olmaktır.
Gönül ayinemiz
yapıp ettiklerimizin ve işlediğimiz günahların etkisiyle puslanır ve zamanla
paslanır. Artık orada hakikat tecelli edemez. Ne zaman ki işlediğimiz her bir
kötülüğün ardından bir iyilik yaparız, hasenatımız seyyiatımızı giderir ve
geride kalan tortuyu da tevbe ve istiğfar ile aklar, paklarız. İşte o demde
gönül ayinemiz saflaşır ve oraya hakikatin şavkı yeniden düşer.
Azarız, yolu
şaşırırız ya da yoldan çıkarız… diye bize rahmetinin eseri peygamberler
göndererek imdat eden merhameti sonsuz Rabbimiz bizim elimizden tutuyor,
doğruya hidayet ediyor. Önümüze kendisine erişebileceğimiz bizden birini üsve/
rol model yapıyor. O da bizim felahımız için çırpınıyor. Felahımızın arınmadan
geçtiğini bize bildiriyor.
Onların beş T
şeklinde formülleştirdiğimiz görevleri var:
1. Tebliğ. Allah’ın
buyurduğunu duyurma.
2. Talîm: İndirilen
kitabı ve hikmeti öğretme.
3. Tebyin: İndirileni
açıklama.
4. Tatbik:
Uygulama, örneklik ortaya koyma.
5.Tezkiye:
Arındırma, füyuzat-ı rabbaniden kendi insanlarını da nasiptar etme.
Bu sonuncusu olan
tezkiye, bütün nebevî faaliyetlerin semeresi, hem tabii sonucu ve hem de amacı
olmaktadır.
Namazımız,
orucumuz, zekatımız vb. hep arınmamız içindir. Söz gelimi zekat kirli malın
arınması için değil, kirlenmiş özümüzün arınması içindir. Arınırsak,
ağırlıklarımızdan kurtulan ruhumuz davete icabet (miraç) ile Hakk’a vasıl olur.
Varlığımız gerçekliğin bir parçası olur[1].
Peygamberin vazifelerini, ardılları sürdürür. Onlar
liyakatli olan her mümindir.
Dua ile!
GARİBCE
05.06.2023
[1] Hz.
Peygamber’in (s.a.s.) görevlerini ve özellikle de tezkiye görevini belirten
ayetler şunlardır:
رَبَّنَا وَابْعَثْ ف۪يهِمْ رَسُولاً
مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ اٰيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ
وَيُزَكّ۪يهِمْۜ اِنَّكَ اَنْتَ الْعَز۪يزُ الْحَك۪يمُ
"Soyumuz içinden, onlara senin
âyetlerini okuyacak, kitabı ve hikmeti öğretecek, onları arındıracak bir elçi
çıkar rabbimiz! Çünkü yalnız sensin kudret ve hikmet sahibi."" (Bakara 2/129)
كَمَٓا اَرْسَلْنَا ف۪يكُمْ رَسُولاً
مِنْكُمْ يَتْلُوا عَلَيْكُمْ اٰيَاتِنَا وَيُزَكّ۪يكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ
الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَۜ
"Nitekim aranızdan size bir peygamber
gönderdik: O size âyetlerimizi okuyor, sizi arıtıp temizliyor, size kitabı ve
hikmeti öğretiyor; yine size daha önce bilmediklerinizi öğretiyor." (Bakara 2/151)
لَقَدْ مَنَّ اللّٰهُ عَلَى
الْمُؤْمِن۪ينَ اِذْ بَعَثَ ف۪يهِمْ رَسُولاً مِنْ اَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا
عَلَيْهِمْ اٰيَاتِه۪ وَيُزَكّ۪يهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَۚ
وَاِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَف۪ي ضَلَالٍ مُب۪ينٍ
"And olsun ki içlerinden, kendilerine
Allah’ın âyetlerini okuyan, onları arındıran, onlara kitap ve hikmeti öğreten
bir peygamber göndermekle Allah, müminlere büyük bir lutufta bulunmuştur.
Halbuki daha önce onlar, apaçık bir sapkınlık içinde bulunuyorlardı." (Âl-i İmrân 3/164)
هُوَ الَّذ۪ي بَعَثَ فِي الْاُمِّيّ۪نَ
رَسُولاً مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ اٰيَاتِه۪ وَيُزَكّ۪يهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ
الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَۗ وَاِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَف۪ي ضَلَالٍ مُب۪ينٍۙ
"Ümmîlere kendi içlerinden, onlara
âyetlerini okuyacak, onları arındıracak, onlara kitabı ve hikmeti öğretecek bir
elçi gönderen O’dur. Oysa onlar daha önce apaçık bir sapkınlık
içindeydiler." (Cuma 62/2)
خُذْ مِنْ اَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً
تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكّ۪يهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْۜ اِنَّ صَلٰوتَكَ سَكَنٌ
لَهُمْۜ وَاللّٰهُ سَم۪يعٌ عَل۪يمٌ
"Onları arındırmak ve temize çıkarmak
üzere mallarından sadaka al! Bir de onlar için dua et; çünkü senin duan onlara
huzur verir. Allah her şeyi çok iyi işitmekte ve bilmektedir." (Tevbe 9/103)
