19 Temmuz 2012 Perşembe

Teravih Namazı




Buharî’nin Kitâbu salâti’t-terâvîh bölümündeki hadisler özetle şunları söyler:

1.       Ramazan gecelerini ihya etmek günahların kefaretine vesiledir.

2.       Rasûlullah  (sav) Ramazan ayının ilk üç günü mescide çıkmış ve her gün artan bir kalabalıkla cemaat halinde namaz kılmış, ancak dördüncü günü kalabalığı mescid almaz hale gelince Hz. Peygamber durumu bilmesine rağmen yanlarına çıkmamış ve Sabah namazına çıktığında onlara, hallerini gördüğünü ancak farz kılınır endişesiyle kendisinin çıkmadığını beyan buyurmuştur.

3.       Hz. Peygamber (sav) zamanında, Hz. Ebu Bekir zamanında ve Hz. Ömer’in halifeliğinin ilk yıllarında durum bu minval üzere devam etmiş; insanlar kimi evlerinde kimi de mescidde kendi başlarına teravih namazını kılagelmişler. (Hz. Ali’nin de teşviki ile) Hz. Ömer mescidde namaz kılmakta olanları meşhur hafız sahabî Übey b. Ka’b’ın arkasında toplamış ve böylece teravih namazı cemaat halinde mescidde kılınmaya başlamıştır.  Bu durumu çok beğenen ve bu uygulamanın “güzel bir yenilik” olduğunu söyleyen Hz. Ömer, buna rağmen “Uyuyup da kılmadıkları (teheccüd) namazının, bu kıldıkları (teravih) namazından daha faziletli olduğunu” da beyan etmekten geri kalmamıştır.

4.       Hz. Peygamber’in dört artı dört artı vitir (4+4+3) olmak üzere teravih namazını 8 rekat olarak kıldığına dair Hz. Aişe validemizin sarih beyanı vardır.

(Buhârî’nin özeti bu kadar)



Ayrıca İbn Hibbân’ın Sahihi’inde geçen bir rivayette de sahabî Übey b. Ka’b’ın evdeki kadınlara teravih namazını dört artı dört artı vitir (4+4+3) şeklinde kıldırdığını söylemesi karşısında Hz. Peygamber’in buna ses çıkarmadığı, dolayısıyla bu şekilde kılınması ile ilgili olarak takrîrî sünnet bulunduğu bilgisi mevcuttur.

Beyhakî’de yer alan bir rivayette ise Hz. Ali’nin bir adamı, insanlara beş tervîha şeklinde yirmi rekat namaz kıldırmak üzere görevlendirdiği belirtilmektedir. Aynı şekilde Beyhakî’de geçen başka bir rivayette de es-Sâib b. Yezîd, “Hz. Ömer zamanında teravih namazını yirmi rekat artı vitir şeklinde kıldıklarını” söylemiştir.



Değerlendirme: Bütün bu rivayetlerden anlaşılıyor ki teravih namazını kılmak sünnettir. Duruma göre bunun tek başına ya da cemaat halinde kılınması da sünnet olmaktadır.

Sekiz rekat şeklinde kılınması Hz. Peygamber’in sünneti, beş terviha şeklinde yirmi rekat olarak kılınması ise Râşid Halifelerin sünneti olmaktadır. Daha sonra ise bütün ümmet bunu hüsn-i kabul ile benimsemiş ve İslam dünyasının her yerinde teravihin cemaat halinde kılınması bir gelenek halini almıştır.

İki yıl öncesi Şam’da bulunuyorduk. Orada değişik camilerde teravih namazları kıldık.  Bizdeki gibi orada da büyük bir coşku ile cemaat halinde kılınıyor.  Sekiz rekat kılındıktan sonra kısa bir bekleme oluyor. Cemaatin bir kısmı ayrılıyor. Geri kalan kısmı ile de yirmi rekat tamamlanıyor. Yani uygulama bizdeki gibi, ancak bizdeki gibi katı değil; dileyen sekiz rekat sonrasında ayrılabiliyor ve bu yadırganmıyor.



Teravih namazı yoktur iddiası:

 Kimilerinin teravih namazı yoktur şeklindeki iddialarının esası yoktur. Raşid halifelerin uygulamasını –ki bu da bizim terminolojimizde “sünnet” diye anılır ve değerlendirilir- yok saymak ve işi ilk baştaki şekle döndürmek çabası, bir çocuğu “Bu doğduğunda çıplaktı, üzerindekileri sonradan giydirdiler, dolayısıyla onları atmak lazım” demek kabilinden  onu anadan uryan haline döndürme çabası gibi bir şeydir.

Evet çocuk çıplak doğar, ama insanlar onu kendi kültürlerine ve birikimlerine, sanat ve estetik anlayışlarına ve zevklerine göre giydirirler.

Aynı şekilde dinler de çıplak doğar; ama içine inmiş olduğu kültürün kalıpları içinde insanlar onu giydirirler. Bunun sonucunda ezanı kaptırarak değil makam ile okurlar, Kur’an tilavetine sanatı da katarlar, Kur’an hattını sanat haline getirirler, ezanı damda değil, eşsiz güzellikte minarelerde okurlar… Hz. Peygamber’e kendi dillerinde naatler, kasideler, mevlidler  yazar-okurlar, tekbirleri, salavatları bestelerler… Bütün bunlar, insan olmamızın bir sonucu olarak bizim de dine bir katkımız olur. Gelenek böyle oluşur ve hayatiyetini sürdürür.  Kimse bunları yok sayamaz ve din ancak bunlarla yaşar.

Bid’at dinin özüne yönelik eklemlerde bulunmaktır; düzenlenmesinde, kendi kültürel kalıplarımızla onun ifadesinde değil.

Kucağınızda çıplak bir dini taşıyamazsınız; elinizden kayar gider ya da buharlaşır ve yok olur.

Hem işinize geldiği yerde tam bir selefî, işinize geldiği yerde ise tam bir modernist tavırla dinin yaşatılması hiçbir zaman mümkün olmaz.

Ve din Allah’ındır.

Biz O’nun kullarıyız. Din bizim için vardır; daha iyi bir insan olabilmemiz, kendimizi daha iyi ifade edebilmemiz, etrafımıza daha yararlı bir insan olabilmemiz için vardır.

Bugün teravihin –dün olduğu gibi- cemaat halinde ve mabetlerde kılınmasında hem bireysel hem de toplumsal açıdan faydalar vardır.

Teravihe gitmediğinizde ne yaptınız? İsterseniz bunun bir çetelesini tutun. Eğer hem kendiniz hem de insanlık açısından daha yararlı şeyler yapabiliyorsanız onlara devam edin. Yok daha çok televizyon seyretmiş, daha çok dedi kodu yapmış, daha çok kendi dertlerinizle baş başa yalnız kalmış ve ruhî bunalım anlamında daha geri bir konuma düşmüşseniz… gelin teravihimize devam edin. Camilerimizde, saflarımızda sizin için yerimiz her zaman var. Gördüğünüz yanlışlara müdahil olun, güzellikleri paylaşın.

İnanın paylaşılacak çok şey var!

Hayırlı Ramazanlar!

Bizi manen rahatlatacak güzel teravihler!



Dua ile!

19.07.2012

GARİBCE


7 yorum:

  1. Oldukca aydinlatici, soru isaretlerini giderici, Ramazan'a dair guzel bir yazi olmus. Allah razi olsun. Hepimize hayirli Ramazanlar.

    YanıtlaSil
  2. kaleminize sağlık hocam konuyu güzelce ele almışsınız. bazı hocalar neden teravihle bu kadar uğraşırlar bilmiyorum, insanları soğutmaya çalışıyorlar, zaten kimse farzdır demiyor ki.... sanırım bazı hocaların farklı sesler çıkarmak, değişik yorumlar yapmak hoşuna gidiyor.Rabbim hepimizi faydalı ilimle meşgul etsin. amin ÖDI

    YanıtlaSil
  3. herdogan38@.
    Niyet halis olursa, baktığını görürsün.Yoksa işaret parmağında takılır kalırsın..İşte sofra...İstediğinden istediğn kadar ye...

    YanıtlaSil
  4. Bayondır'ın şov peşinde olduğu malum. Ayrıca Teravih namazının Raşid Halifelerin sünneti olduğu da doğru. Bununla beraber (halkın huzurunda şov gibi tartışmaktan özenle imtina etmek kaydıyla) bu tür meselelerin ehli arasında ve daha soğukkanlılıkla ele alınmasında bir beis olmadığını düşünüyorum. Örneğin Muvatta şerhlerindeki şu ifadelerde sanki teravihe pek sıcak bakılmadığı şeklinde bir izlenim ediniyorum:

    المنتقى شرح موطأ مالك
    فَصْلٌ ) وَقَوْلُهُ وَاَلَّتِي يَنَامُونَ عَنْهَا يُرِيدُ الصَّلَاةَ آخِرَ اللَّيْلِ , أَفْضَلُ مِنْ الَّتِي يَقُومُونَ يُرِيدُ مَعَ الْإِمَامِ أَوَّلَ اللَّيْلِ لِأَنَّ الصَّلَاةَ فِي النِّصْفِ الْآخَرِ أَفْضَلُ مِنْهَا فِي النِّصْفِ الْأَوَّلِ لِمَا رُوِيَ عَنْ عَائِشَةَ رضي الله عنها أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَنَامُ أَوَّلَ اللَّيْلِ وَيُحْيِي آخَرَهُ وَأَيْضًا فَإِنَّ النَّوَافِلَ فِي بَيْتِ الرَّجُلِ أَفْضَلُ مِنْهَا فِي الْمَسْجِدِ لِمَا رُوِيَ عَنْ زَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ إِنَّ أَفْضَلَ الصَّلَاةِ صَلَاةُ الْمَرْءِ فِي بَيْتِهِ إِلَّا الْمَكْتُوبَةَ وَسَيَأْتِي بَعْدَ هَذَا مُسْنَدًا . ‏

    شرح الزرقاني على موطأ الإمام مالك
    ) والتي تنامون ( بفوقية أي الصلاة وتحتية أي الفرقة التي ينامون عنها أفضل من ) الصلاة ( التي تقومون ) بفوقية وتحتية (أي الفرقة التي كسابقه ) يعني آخر الليل ( وهذا تصريح منه بأن الصلاة آخر الليل أفضل من أوله ، وقد أثنى الله على المستغفرين بالأسحار

    YanıtlaSil
  5. bilgilendirmeler için teşekkürler

    YanıtlaSil
  6. Allah razı olsun hocam. Çok güzel aydınlatıcı bir bilgi olmuş. Rabbim ömrünüzü uzun ve bereketli eylesin.

    YanıtlaSil
  7. 7

    TERAVİH NAMAZI

    Allah’ın Elçisi, namazların farzını mescitte, sünnetlerini de evinde kılardı. Bir de her gece uyuduktan sonra uyanır ve teheccüd namazı kılardı. Çünkü Allah Teâlâ teheccüd namazını ona farz kılmıştı.

    Onun her gece kıldığı bu namaz 11 rekâtı geçmezdi. (Buhari, vitir, 1).
    O, Ramazan’ın son on gününü mescitte itikâfla geçirirdi. Orada ona eşlik eden başka kimseler de vardı. Allah’ın Elçisi’nin bir hasırı vardı, gündüzün yere yayar, geceleyin de küçük bir oda şeklinde kıvırır, teheccüd namazını onun içinde kılardı.
    (Buhârî, Ezan, 81)

    HÜCRE İÇİNDE KILARKEN GÖRÜNCE...

    Bir gece Allah’ın Elçisi, hasırla çevrili hücresi içinde teheccüd kılarken insanlar tarafından fark edildi. Kalkıp onun namazı gibi namaz kılanlar oldu. İlk kez böyle bir şey gördükleri için sabahleyin bunu insanlara anlattılar.

    Ertesi gece Allah’ın elçisi yine namaza durdu; yine insanlar kalkıp onun namazı gibi namaz kıldılar. Bunu iki veya üç gece yaptılar.
    (Buhârî, Ezan, 80)

    EVİNİZDE KILIN DEDİ

    Zeyd b. Sabit’in bildirdiğine göre Nebîmiz, bulunduğu yerden çıkarak şöyle dedi:
    “Ne yaptığınızı görüp anladım; Ey insanlar, bu namazı evlerinizde kılın. Çünkü farz namaz dışında kişinin en faziletli namazı evinde kıldığı namazdır” buyurdu.
    (Buharî, Ezan 81)

    YATSI DIŞINDA CAMİDE HİÇ NAMAZ KILINMADI

    Bundan sonra Ebu Bekr’in halifeliğinin sonuna kadar mescitte cemaatle, yatsı namazı dışında bir namaz kılınmadı. Ömer ‘in halifeliğinin ilk yılları da böyle geçti.

    DOĞRU BİLGİ MÜSLÜMANLARDAN SAKLANIYOR

    Teravih namazıyla ilgili doğru bilgiyi gizleyerek Allah’ın Elçisinin ve dört halifenin teravihi devamlı kıldıklarını, bu namazın sünnet-i müekkede olduğunu söylemenin anlaşılır bir yanı yoktur.

    YanıtlaSil

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...