Topal hidayet yarı yolda koydu!

Büyük İslâm bilginlerinden Kurtubî, hidayeti iki kısma ayırır[1]: Birincisi, açıklama, yol gösterme hidayeti. Bu konuda Kur’ân inanan inanmayan herkes için aynı konumdadır. Nitekim “Ve likülli kavmin hâdî = Her toplumun bir yol göstericisi vardır”[2]; “Ve inneke letehdî… = Şüphesiz sen dosdoğru yolu göstermektesin”[3] gibi âyetlerde hidayet kelimesi bu anlamda kullanılmıştır.

Hidayetin ikinci kısmı ise amaca ulaştırma, başarıya erdirme hidayetidir. “İnneke lâ tehdî men ahbebte… = Sen sevdiğini doğru yola eriştiremezsin, ama Allah, dilediğini doğru yola eriştirir”[4] âyetinde de bu ikinci anlamda kullanılmıştır.

Kurtubî merhumun bu ayrım ve izahı yerindedir. Ancak onun sözünü ettiği her iki  kısım da hidayetin ikinci ayağı olan teşri ile ilgilidir. Hidayetin birinci ayağını ise asıl olan tekvin oluşturur. O da Allah’ın biz insanları yaratırken iyiye, güzele, doğruya ve yararlıya yatkın, bunları ayır edebilecek donanımlara sahip kılınışımızdır. Yüce Allah biz insanları asıl yaratırken hidayet etmiş bulunmaktadır. Bugün biz Müslümanların sıkıntısı işte hidayetin bu ilk ayağını ıskalayarak her şeyi teşride başka bir ifade ile tekvine tutulan ayna mahiyetindeki indirilmiş kutsal kitaplarda arıyor oluşumuzdur. Oysa ki bu kitaplar tekvine yazılan kulanım kılavuzu gibidirler. Tekvin ıskalanarak, yok sayılarak teşri bizi hidayet edemez. Ciğeri çaylağa kaptırmamız halinde elimizdeki yahni tarifi ile karnımızı doyuramayız.

Tekvin ve teşri dengesini  illa ki kurmamız gerekiyor.

Dua ile!

05.05.2015

GARİBCE

---

[1]              Kurtubî, I, 160; Elmalılı, I, 167. el-Isbahanî, hidayetin ayrıca iki şeklinden daha bahseder (bk. Müfredât, 538).

[2]              Ra‘d 13/7  وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ   

[3]              Şûrâ 42/52.  وَإِنَّكَ لَتَهْدِي إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ

[4]              Kasas 28/56.  إِنَّكَ لَا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ